Za przyczynę raka szyjki macicy uznawane są niektóre typy wirusa brodawczaka ludzkiego (Human Papilloma Virus, skrót HPV). Więcej na ten temat można przeczytać wybierając zakładki: Informacje medyczne – Choroby – Wirus HPV, Informacje medyczne – Choroby – Dysplazja szyjki macicy, Informacje medyczne – Choroby – Rak szyjki macicy.
Istnieją szczepionki, pozwalające zmniejszyć częstość zakażenia wirusem brodawczaka ludzkiego, a tym samym – doprowadzić do spadku zachorowań na raka szyjki macicy.
Szczepionki nie zawierają żywych ani unieczynnionych wirusów, lecz specjalnie spreparowaną cząsteczkę białka, noszącą nazwę „cząsteczki podobnej do wirusa” (virus-like particle, w skrócie VLP).
Dostępne są dwie szczepionki przeciwko wirusom HPV: Silgard (Gardasil) i Cervarix.
Silgard jest szczepionką czterowalentną, co oznacza, że szczepionka skierowana jest przeciwko czterem typom wirusa HPV: 6, 11, 16 i 18. Zarejestrowana została do zapobiegania rakowi szyjki macicy, sromu, pochwy, odbytu, jak również do przeciwdziałania zmianom przednowotworowym.
Cervarix skierowana jest przeciwko dwóm typom wirusa HPV: 16 i 18 i zapobiega głównie rozwojowi raka szyjki macicy, sromu, pochwy i odbytu.
Obie szczepionki dają dodatkową odporność przeciwko kolejnym typom wirusa:
- Silgard – przeciwko typom 31, 45, 52 i 58,
- Cervarix – przeciwko typom 31 i 45.
Szczepionki działają najskuteczniej, jeśli podawane są kobietom przed rozpoczęciem współżycia, stąd zalecane są najczęściej dziewczynkom między 9 a 13 rokiem życia (w Polsce polecane jest szczepienie dziewczynek między 11 a 12 rokiem życia). Istnieją doniesienia, że nawet kobiety, które przeszły infekcję wirusem brodawczaka ludzkiego odnoszą korzyści ze szczepienia. Dlatego szczepionki mogą być stosowane również u kobiet, które rozpoczęły współżycie płciowe.
Przed podaniem szczepionki konieczne jest wykluczenie istniejącego stanu przednowotworowego lub raka szyjki macicy (cytologia!) i wskazane wykluczenie aktualnej infekcji wirusem HPV (wymaz w kierunku HPV).
Należy pamiętać, że szczepionki nie leczą istniejącego zakażenia wirusem HPV!
Pełne uodpornienie polega na podaniu trzech dawek szczepionki.
- Silgard podaje się najczęściej wg schematu 0-2-6 miesięcy,
- Cervarix – według schematu 0-1-6 miesięcy.
Działanie szczepionki utrzymuje się 5 lat, co oznacza, że po pięciu latach należy podać pojedynczą dawkę przypominającą.
