Rak szyjki macicy

Choroba rozwija się w obrębie nabłonka wielowarstwowego płaskiego. Przyczyną 99,7 % raków szyjki macicy jest infekcja wirusem HPV (Human Papilloma Virus, czyli wirus brodawczaka ludzkiego – więcej o wirusie można przeczytać po wybraniu zakładki Informacje medyczne – Choroby – Wirus HPV). W skali ogólnoświatowej rak szyjki macicy jest drugim co do częstości nowotworem, zaraz po raku piersi.

Najczęściej na schorzenie to cierpią kobiety, które stosunkowo wcześnie podjęły współżycie seksualne, miały wielu partnerów seksualnych, cierpiały na przewlekłe stany zapalne lub wystąpiły u nich liczne uszkodzenia poporodowe. Zwykle nowotwór rozwija się u kobiet w wieku 45-50 lat. Bardziej zagrożone są kobiety palące oraz stosujące doustne środki antykoncepcyjne.

Rak szyjki rozwija się stosunkowo długo: od czasu pierwszych, jeszcze nienowotworowych zmian w obrębie komórek nabłonka płaskiego, do rozwoju raka mija zwykle 10-15 lat. W trakcie rozwoju wyróżnia się pewne fazy, które można rozpoznać oraz skutecznie leczyć. Zmiany te noszą nazwę dysplazji szyjki macicy lub CIN (Cervical Intraepithelial Neoplasia), przy czym wyróżnia się trzy stopnie CIN oznaczone liczbami rzymskimi od I do III. Pierwszy stopień oznacza zmiany najmniej zaawansowane, czyli komórki są najmniej zmienione, trzeci stopień – zmiany najbardziej zaawansowane. O dysplazji można przeczytać więcej po wybraniu zakładki Informacje medyczne – Choroby – Dysplazja szyjki macicy.

We wczesnych stadiach rozwoju rak szyjki macicy nie daje żadnych typowych objawów. Najlepszym sposobem na rozpoznanie nowotworu w fazie na tyle wczesnej, by możliwe było leczenie, jest regularne, najlepiej coroczne, pobieranie rozmazu komórek z szyjki macicy (rozmaz cytodiagnostyczny, rozmaz cytologiczny, rozmaz Papanicolaou – więcej o tym badaniu można przeczytać po wybraniu zakładki Informacje medyczne – Badania – Rozmaz cytodiagnostyczny). Połączenie pobrania rozmazu cytologicznego z pobieraniem wymazów na obecność wirusa HPV i określenie typu wirusa, pozwala na dalsze ograniczenie częstotliwości występowania raka szyjki macicy

Zaawansowany rak szyjki macicy objawia się:

  • wodnistą lub wodnisto-krwistą (tzw. popłuczyny mięsne) wydzieliną z pochwy o nieprzyjemnej woni,
  • krwawieniami i plamieniami z pochwy po stosunku i/lub między miesiączkami,
  • tępym bólem w okolicy krzyża i ogólnym pogorszeniem stanu zdrowia.

Leczenie raka szyjki macicy zależy od stopnia jego zaawansowania i jest czasami bardzo skomplikowane. Obejmuje procedury chirurgiczne (usunięcie części lub całości narządu rodnego), a także chemioterapię oraz radioterapię.

W ostatnich latach możliwe stało się zapobieganie rozwojowi raka szyjki macicy za pomocą szczepionek. Dostępne są dwie szczepionki: Silgard (Gardasil) i Cervarix. Więcej o szczepionkach można przeczytać wybierając zakładkę Informacje medyczne – Leczenie – Szczepienie przeciwko wirusom HPV.